Trường PTDT Nội trú THCS&THPT Bảo Thắng với mô hình “Vườn rau hữu cơ”

Đặc biệt, vấn đề bảo vệ môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm đang là vấn đề thời sự mà xã hội ngày nay rất quan tâm, chú trọng tìm ra những giải pháp cải thiện. Quán triệt sự chỉ đạo của Sở GD&ĐT Lào Cai, năm học 2020-2021, Trường PTDT Nội trú THCS&THPT Bảo Thắng tiếp tục triển khai thực hiện mô hình trường học gắn với môi trường sinh thái mang tên “Vườn rau sinh thái gắn với xây dựng cảnh quan trường lớp”. Bài viết này, tôi chỉ xin đề cập đến mô hình “Vườn rau hữu cơ”- một tên gọi khác của mô hình “Vườn rau sinh thái”.
Với đặc thù mô hình trường nội trú, mỗi năm học, trường PTDT Nội trú THCS&THPT Bảo Thắng có gần 500 học sinh tập trung ăn ở, sinh hoạt và học tập tại nhà trường. Nguồn thực phẩm trong đó có rau xanh cung cấp cho bếp ăn tập thể nhà trường được cung ứng phần lớn từ vườn rau của các lớp tự chăm sóc. Mô hình “Vườn rau hữu cơ”, nhà trường xây dựng với mục đích giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường trong việc phân loại và tận dụng rác thải hữu cơ; thay thế phân bón hóa học bằng phân bón hữu cơ được ủ từ rác thải hữu cơ, chăm bón cho vườn rau các lớp; cung cấp nguồn rau sạch cho bếp ăn tập thể nhà trường; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và sức khỏe cho học sinh.
Rau hữu cơ là loại rau canh tác trong điều kiện hoàn toàn tự nhiên, không bón phân hóa học, không phun thuốc bảo vệ thực vật, không phun thuốc kích thích tăng trưởng, không sử dụng thuốc diệt cỏ, không sử dụng sản phẩm biến đổi gen, đất trồng và nguồn nước tưới được lựa chọn không bị ô nhiễm. Từ đặc điểm này, nhà trường đã tiến hành xây dựng mô hình trồng và chăm sóc rau áp dụng sử dụng phương pháp canh tác hữu cơ như: sử dụng phân bón hữu cơ thay thế phân bón hóa học, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và thực hiện luân canh rau trồng, trồng xen kẽ các rau thơm có mùi hắc như thì là, cần tây, lá húng... để xua đuổi côn trùng.
Sử dụng phân bón hữu cơ thay thế phân bón hóa học bằng việc thực hiện quy trình ủ rác thải hữu cơ, nhà trường sử dụng bể chứa lượng rác sinh hoạt của học sinh và của bếp ăn tập thể, rác thải hữu cơ được phân loại như: lá cây, thức ăn thừa, rau cỏ, trái cây hư… tất cả được cho vào bể ủ có phủ bạt đậy. Rác thải sau khi được thu gom vào bể được trộn với chế phẩm vi sinh Emuniv pha sẵn theo tỷ lệ 2 thìa vi sinh, 10 thìa đường, 1 lít nước sạch. Đây là công đoạn vô cùng quan trọng giúp quá trình ủ diễn ra nhanh chóng, bởi chế phẩm Emuniv không những thân thiện với môi trường, mà còn có tác dụng chuyển hóa lân khó tiêu (quặng phot phat, phot phat hữu cơ) thành dạng dễ tiêu mà cây trồng có thể hấp thụ được, sinh chất kích thích tăng trưởng thực vật, phân hủy nhanh bùn, bã hữu cơ, khử mùi hôi của rác thải, ức chế và tiêu diệt các vi khuẩn mầm bệnh có hại.
Trong phương pháp làm phân hữu cơ từ rác thải sinh hoạt, thì bước đảo trộn và điều chỉnh độ ẩm cũng cần được chú ý. Sau khoảng 3-4 ngày, ta tiến hành đảo trộn và kiểm tra độ ẩm, nếu bóp thấy rác dính chặt, không có nhiều nước rỉ ra thì độ ẩm đạt yêu cầu. Sau 30-40 ngày, lượng rác thải đã được ủ thành phân hữu cơ tơi xốp, màu đen không mùi và có thể đưa vào sử dụng bón cho các loại rau.
Quy trình ủ rác thải hữu cơ thành phân bón hữu cơ tại trường PTDT Nội trú THCS&THPT Bảo Thắng được thực hiện theo các bước dưới đây: